سیده‌آمنه صدر (متولد کاظمین در سال ۱۳۵۷ ق./۱۹۳۷ م.)، دختر آیت‌الله سیدحیدر صدر است. مادرش خواهر آیت‌الله محمدرضا آل‌یاسین است. سیداسماعیل صدر و شهید سیدمحمدباقر صدر برادران اویند.[۱] در دوسالگی پدرش را از دست داد. خواندن و نوشتن را در خانه آموخت و به یادگیری نحو و منطق و فقه و اصول و… پرداخت. او نزد محمد باقر صدر، شیخ زهیر الحسون و ام علی الحسون درس آموخت.[۲] وی در ۸ آوریل ۱۹۸۰ م. به‌دست رژیم بعث عراق اعدام شد.[۳]

فعالیت‌های تبلیغی:

جلسات خانگی و مجله الاضواء

بنت‌الهدی، از اهمیت نقش زنان در فعالیت‌های دینی آگاه بود ازاین‌رو جلساتی را در خانه خود و دیگران برای تبلیغ امور دینی تشکیل می‌داد.[۴] آمنه، در مجله «الاضواء» برای دختران عراقی و عرب مطلب می‌نوشت. نوشته‌های او در این مجله حول التزام زنان به آموزه‌های دینی و رد الگوها و شعارهای غربی برای آنان، دور می‌زد.[۵]

سرپرستی مدارس الزهراء

مدارس الزهراء، مجموعه مدرسه‌های وابسته به صندوق خیریه اسلامی (جمعیه صندوق الخیری الاسلامی) بودند. این مدرسه‌ها به هدف تقویت فرهنگ دینی در کودکان در شهرهای بصره، دیوانیه، حله، نجف، کاظمین و بغداد تأسیس شدند. مرکزیت این مدرسه‌ها با مدرسه بغداد بود. شهیده بنت‌الهدی دو ماده درسی را -علاوه بر دروس مرسوم آموزشی- در این مدارس جای داد و از معلمانی استفاده می‌کرد که به شئون اسلامی اهتمام خاصی داشتند.[۶]
در ۱۹۶۷ م. بنت‌الهدی، سرپرست این مجموعه در نجف و کاظمین شد. او در این زمان سرپرست یک مدرسه دینی دیگر در نجف هم بود. از این‌رو هفته‌اش را تقسیم کرده بود[۷]. او بعد از ساعت اداری مدرسه، به معلم‌ها آموزش‌های تربیتی می‌داد و بعدازظهرها را به پاسخگویی به سؤالات دانشجویان می‌گذراند. در ۱۹۷۲ م. بخشنامه‌ای مبنی بر لزوم الحاق این مدارس به وزارت تعلیم و تربیت عراق از سوی دولت صادر شد. با صدور این بخشنامه بنت‌الهدی از مسئولیت این مدارس کناره‌گرفت و دعوت رسمی دولت طی نامه‌ای از او بر ادامه همکاری در این مدارس نیز نافع نیفتاد.[۸] او در پاسخ به سوال از سبب ترک همکاری در این مدرسه‌ها می‌گفت:
لم یکن الهدف من وجودی فی المدرسه الا نوال مرضاه الله و لما انتفعت الغایه من المدرسه بتأمیمها فما هو جدوی وجودی بعد ذلک؟! من به هدف تحصیل رضای خدا در این مدرسه‌ها کار می‌کردم. با ملی شدن (تحت نظارت دولت بعث در آمدن) این مدارس، ماندن من در این‌جا چه توجیهی خواهد داشت؟— بنت‌الهدی صدر، محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۸-۷۹ به نقل از ملحق صحیفه الجهاد الصادر بتاریخ ۲۰ جمادی الثانیه ۱۴۰۳ ق. نیسان ۱۹۸۳ م.

داستان نویسی و شعر

بنت‌الهدی به قصد این‌که دایره مخاطبان بیشتری برای سخنانش داشته باشد رو به نوشتن آورد؛ زنان بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی می‌توانستند از طریق خواندن کتاب‌های او به‌اندیشه‌های اسلامی دست پیدا کنند.[۹] مباحث خانوادگی، کار اسلامی، سختی‌های زنان شاغل، مسخره‌کردن، خدشه‌دار کردن جلوه زن، زیبایی، آرایش‌کردن، حجاب و… از محورهای قصه‌های او هستند.[۱۰] او به همین هدف شعر هم می‌گفت. بیشتر شعرهای شهیده‌صدر رنگ و لعاب دینی دارد.

کتاب‌های زیر از اوست:

فعالیت‌های سیاسی و شهادت:

شهیده صدر، پیشگام نهضت اسلامی زنان در عراق بود. او در مسیر حرکت اسلامی برادرش محمدباقر صدر حرکت می‌کرد. اتفاقات سیاسی مهمی که در زمان او اتفاق افتاده عبارتند از؛ بازداشت شهید صدر در بیمارستان کوفه در سال ۱۹۷۲ م. دستگیری بسیاری از افراد کادرهای اسلامی عراقی و اعدام پنج نفر از آنان در ۱۹۷۴ م. انتفاضه نجف در سال ۱۹۷۷ م. که در آن تعدادی از جوانان با این استدلال که قانون‌شکنی کرده و مردم را به شورش تحریک کرده‌اند، اعدام شدند. شهید صدر به جهت این رخداد به بغداد خوانده شد و به خاطر محکوم نکردن این کارها مورد عتاب قرار گرفت.[۱۱]
در ۱۹ رجب ۱۹۷۹ م. شهید صدر به دلیل فعالیت‌های سیاسی توسط دولت عراق دستگیر شد. با دستگیری او بنت‌الهدی به حرم حضرت علی(ع) رفت و به سخنرانی پرداخته و مردم را از دستگیر شدن مرجع دینی‌شان آگاه کرد. نتیجه این سخنرانی تظاهرات مردم نجف و آزادی شهید صدر بود. با رسیدن خبر به دیگر شهرها و کشورها، تظاهرات‌هایی در بغداد، کاظمین، فهود، نعمانیه، سماوه، لبنان، بحرین و ایران صورت گرفت. حکومت عراق با دیدن این تظاهرات، به بازداشت خانگی خانواده صدر دست زد و در روز شنیه، ۱۹ جمادی الاولی ۱۴۰۰ ق. ۵ آوریل ۱۹۸۰ م. شهید صدر و خواهرش بنت‌الهدی را به زندان انداخت.[۱۲] آمنه و محمد باقر صدر در ۸ آوریل ۱۹۸۰ م. به‌دست رژیم بعث اعدام شدند. حمله به الدجیل در ۱۹۸۲ م. که بزرگترین عملیات چریکی حزب‌الدعوه علیه شخص صدام بود به نام بنت‌الهدی نام‌گذاری شد.[۱۳]

پی نوشت :

————————————————-

۱. محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۴
۲. محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۴-۷۵
۳. جویس ان.ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ص۱۱۲
۴. محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۵
۵. محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، برای مثال نک: ص۷۶-۷۷
۶. محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۸
۷. نیمی از هفته را در نجف بود و نیم دیگر در کاظمین.
۸. محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۸
۹. محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۹ به نقل از مقدمه قصه «صراع من واقع الحیاه»
۱۰. محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۸۰
۱۱. محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۸۸
۱۲. محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۸۸-۸۹
۱۳. جویس ان.ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ص ۱۱۲

منبع : ویکی شیعه