«عفّت، حاصل شدن حالتی برای نفس و جان آدمی است که به وسیله آن از غلبه و تسلط شهوت جلوگیری می شود، و متعفّف، کسی است که چنان حالتی از عفت را بر اثر تمرین و زحمت حاصل می کند.» همچنین در معنای عفت آمده است: «عفت، حالت خویشتنداری زن در رویارویی و معاشرت با نامحرم، و حفظ آبرو و پاکدامنی را گویند.»
بی گمان، عفاف، روح پوشش است که بدون آن یا حجاب زن شکل نمی گیرد و یا حجابش ناخواسته و به همراه بی میلی خواهد بود. عفت به حیای جنسی، جلوه های عملی می بخشد و آدمی را در حیطه ای از تعاملات و رفتارهای مثبت و به دور از آلودگی و گناه قرار می دهد. عفت، نیرویی کنترل کننده است که همواره هنگام ارتباط با جنس مخالف، فعال می شود و از شخصیت و کرامت زن نگاهبانی می کند.
از نگاه آموزه های دینی، زیبایی شخص در صورتی زلال و خالص می شود که همراه عفاف باشد؛ زیرا عفاف، زکات جمال است: «زَکاهُ الْجَمالِ الْعِفافُ؛ زکات جمال و زیبایی، عفاف است.»
شهید مطهری درباره ثمره های عفت ورزی زن می نویسد: « زن در مرد تأثیر فراوان داشته است . مرد ، بسیاری از هنرنماییها ، شجاعتها ، دلاوریها ، نبوغها و شخصیت های خود را مدیون زن و خودداری های ظریفانه زن است. مدیون عفاف زن است . زن ، همیشه مرد را می ساخته و مرد اجتماع را. آن گاه که عفاف و خودداری زن از میان برود و زن بخواهد در نقش مرد، ظاهر شود، اوّل به زن مهر باطله می خورد، و بعد، مرد مردانگی خود را از یاد می برد. زن در طول تاریخ به وسیله عفت توانست شخصیت خود را حفظ کند.» « عفاف و پوشش تدبیری است که زن با یک نوع الهام ، برای گرانبها کردن خود و حفظ موقعیت خود در برابر مرد به کار برده است. »
در ارزشمندی عفاف ، همین بس که شخص عفیف، همسنگ رزمنده شهید در راه خدا دانسته شده است ؛ همان گونه که حضرت علی علیه السلام در این باره می فرماید: «ما الْمُجاهِدُ الشَّهِیدُ فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَعْظَمَ اَجْرا مِمَّنْ قَدَرَ فَعَفَّ، تَکادَ الْعَفِیفُ اَنْ یَکُونَ مَلَکا مِنَ الْمَلائِکَهِ؛ پاداش جهادگر شهید در راه خدا از شخص عفیف و خویشتنداری که توانا بر گناه است ؛ ولی خویش را از آن باز می دارد، بیش تر نیست و چنان است که گویی انسان عفیف، فرشته ای است از فرشته ها.»
زیبایی برای زنان، ثروت است، و طبیعت هر ثروت و سرمایه آن است که در عین سودمندی می تواند فسادانگیز و دردسرآفرین نیز باشد. و تنها با حصار عفاف می توان از این ثروت خدادادی صیانت کرد. در غیر این صورت، چه بسا چنان خواهد شد که مولوی گفته است:

دشمن طاووس آمد پرّ اوای بسا شَه را بکُشته فرّ او
گفت من آن آهُوَم کز ناف منریخت این صیّاد، خون صاف من
ای من آن روباه صحرا کز کمینسر بریدندش برای پوستین
ای من آن پیلی که زخم پیلبانریخت خونم از برای استخوان